Ο υψηλός δείκτης στο αίμα από αυξημένη χοληστερίνη χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, γιατί αυξάνει τον κίνδυνο για μια πρόωρη αερτιριωσκλήρωση.
Να δούμε στη συνέχεια από τι επιρεάζεται η κακή χολιστερίνη.
Τι είναι χοληστερίνη;
Η χοληστερίνη είναι μια κηρώδης οργανική ουσία που ανήκει στην κατηγορία των λιπιδίων. Είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας.
Σε τι χρησιμεύει η χοληστερίνη:
Είναι βασικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και είναι απαραίτητη για να ρυθμιστεί σωστά η διαπερατότητα της μεμβράνης.
Είναι δομικό συστατικό αρκετών ορμονών (ανδρογόνα, οιστρογόνα, κορτιζόλη, κορτικοστερόνη, αλδοστερόνη κλπ)
Στην παραγωγή της βιταμίνης D
Στην παραγωγή χολικών οξέων, που βοηθούν στην πέψη των λιπών
Στον μεταβολισμό των λιποδιαλυτών βιταμινών
Πότε είναι βλαβερή η χοληστερίνη;
HbA1cΠαρόλο που η χοληστερίνη είναι απαραίτητη για τον οργανισμό, υψηλά επίπεδά της στο αίμα συνδέονται με βλάβες των αγγείων και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Μερικές φορές, ο οργανισμός μας παράγει περισσότερη χοληστερίνη από όση χρειάζεται και αυτή η περίσσεια κυκλοφορεί στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα μπορούν να προκαλέσουν θρόμβωση των αιμοφόρων αγγείων και να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ο οργανισμός μας μπορεί να παράγει πολλή χοληστερίνη όταν τρώμε πολλά κορεσμένα λίπη - το είδος του λίπους που βρίσκεται στα ζωικά τρόφιμα όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Εκτός από τη χοληστερίνη που παράγεται στο ήπαρ, ένα μικρό ποσοστό της χοληστερίνης που υπάρχει στον οργανισμό μας προέρχεται από τα τρόφιμα που τρώμε. Μόνο ζωικές τροφές, όπως το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν χοληστερίνη. Φυτικές τροφές όπως φρούτα, λαχανικά και δημητριακά δεν περιέχουν χοληστερίνη. Το 75% της χοληστερίνης παράγεται στον οργανισμό μας, κυρίως στο ήπαρ και το 25% προσλαμβάνεται με τις τροφές.
Ποια είδη χοληστερίνης υπάρχουν;
Η χοληστερίνη υπάρχει στο αίμα σε σύμπλοκα, τις λιποπρωτεΐνες. Υπάρχουν διάφορα είδη χοληστερίνης, που δεν είναι όλα επιβλαβή. Τα βασικά είναι:
Η LDL χοληστερίνη, που είναι βλαβερή, μεταφέρει τη χοληστερίνη από το ήπαρ στα κύτταρα. Όταν είναι αυξημένη είναι πιθανό να προκαλέσει απόφραξη των αγγείων, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις
Η HDL χοληστερίνη είναι ωφέλιμη, αφού απομακρύνει την LDL χοληστερίνη από τα τοιχώματα των αγγείων και τη μεταφέρει στο συκώτι από όπου αποβάλλεται με τη χολή. Έτσι, ελαττώνεται ο κίνδυνος για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Άτομα με υψηλά επίπεδα HDL χοληστερίνης έχουν χαμηλό κίνδυνο να πάθουν έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Φυσιολογικές τιμές χοληστερίνης
Ενήλικες
Ολική χοληστερίνη LDL-χοληστερίνη HDL-χοληστερίνη
<170 Επιθυμητή <100 Ιδανική >=60 Επιθυμητή
100-129 Σχεδόν φυσιολογική <40 Χαμηλή
130-159 Οριακά υψηλή
160-189 Υψηλή
>=190 Πολύ υψηλή
Παιδιά
Ολική χοληστερίνη LDL-χοληστερίνη HDL-χοληστερίνη
<170 Επιθυμητή <110 Επιθυμητή >40 Επιθυμητή
170-200 Οριακά υψηλή 110-130 Οριακά υψηλή
>200 Υψηλή >130 Υψηλή <35 Χαμηλή
Παράγοντες που ανεβάζουν τη χοληστερίνη
Παχυσαρκία
Διατροφή
Αλκοόλ
Κάπνισμα
Έλλειψη γυμναστικής
Κληρονομικότητα
1. Παχυσαρκία
Η παχυσαρκία προκαλεί αύξηση της ολικής χοληστερίνης στο αίμα. Επιπλέον, απορυθμίζει τις επιμέρους χοληστερίνες, αυξάνοντας την LDL χοληστερίνη και ελαττώνοντας την HDL χοληστερίνη.
Εκτός από τις επιπτώσεις που έχει η παχυσαρκία στα επίπεδα της χοληστερίνης, αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω α)της αύξησης της αρτηριακής πίεσης και β)του επιπλέον φορτίου που έχει να αντιμετωπίσει η καρδιά.
Πότε είναι κανείς υπέρβαρος;
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ο προσδιορισμός της παχυσαρκίας στους ενήλικες γίνεται μέσω του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), ο οποίος προκύπτει αν διαιρέσουμε το σωματικό βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε εκατοστά) σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
Πίνακας Δείκτη Μάζας Σώματος
Μικρότερος ή ίσος του 18.5 Λιποβαρής
Από 18.6 έως 24.9 Φυσιολογικό βάρος
Από 25 έως 29.9 Υπέρβαρος
Μεγαλύτερος του 30 Παχύσαρκος
Υπολογίστε τον δείκτη μάζας σώματος
Μπορείτε να υπολογίσετε τον δείκτη μάζας σώματός σας με τη βοήθεια της παρακάτω φόρμας, αν συμπληρώσετε το βάρος και το ύψος σας.
ΔΜΣ:
Αξιολόγηση:
2. Διατροφή
Αρμόδιοι για το θέμα της διατροφής είναι οι διαιτολόγοι, μερικές γενικές κατευθύνσεις είναι οι εξής:
Τι να τρώτε
Φρούτα και λαχανικά (δύο μεγάλες σαλάτες και τρία φρούτα την ημέρα)
Όσπρια (2 μερίδες την εβδομάδα)
Ξηροί καρποί (μέχρι 30 γραμμάρια την ημέρα)
Δημητριακά ολικής αλέσεως (για πρωινό, μαύρο ψωμί, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, καφέ ρύζι – 2-3 μερίδες την ημέρα)
Ελαιόλαδο (2 κουταλιές της σούπας την ημέρα)
Πουλερικά (κοτόπουλο ή/και γαλοπούλα, 1-2 φορές την εβδομάδα)
Ψάρια (1-2 φορές την εβδομάδα)
Σόγια και προϊόντα σόγιας (έως 2 μερίδες την ημέρα)
Λίγων λιπαρών γαλακτοκομικά (2-3 μερίδες την ημέρα, με την μερίδα να είναι 1 ποτήρι γάλα ή 1 κεσές γιαούρτι ή 30 γραμμάρια τυρί)
Όσοι έχουν αυξημένη χοληστερόλη, χρειάζονται και τρόφιμα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες/στανόλες (2 γραμμάρια στερολών/στανολών την ημέρα)
Τι να αποφεύγετε
Πολλά κόκκινα κρέατα (μέχρι 2 μερίδες εστιατορίου την εβδομάδα, χωρίς το ορατό λίπος)
Πολλά επεξεργασμένα κρέατα (καλύτερα 1 φορά το μήνα)
Τηγανητά (σπάνια)
Πρόχειρα φαγητά (σπάνια)
Πολλά γλυκά (έως 1 γλυκό την εβδομάδα)
Πολλά αυγά (έως 2-3 την εβδομάδα)
Πολλές σοκολάτες (να προτιμάτε σοκολάτα με μεγάλη περιεκτικότητα σε στερεά κακάο)
Πολλά «πλούσια» φαγητά (π.χ. παστίτσιο, μουσακάς κ.τ.λ. καλύτερα μέχρι 2 φορές τον μήνα)
3. Αλκοόλ
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μικρής ποσότητας αλκοόλ, 1 με 2 ποτήρια κρασί κυρίως κόκκινο, αυξάνουν τα επίπεδα της HDL κατά 12% περίπου και μειώνουν τα επίπεδα της LDL κατά 4-8%.
Η κατανάλωση όμως υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ από άτομα μεγαλύτερα άνω των 50 ετών έχουν 5% μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν ψηλότερη LDL από άτομα που καταναλώνουν μικρή ποσότητα αλκοόλ.
4. Κάπνισμα
Το κάπνισμα μέτριας ή μεγάλης ποσότητας τσιγάρων αυξάνει την ολική χοληστερίνη και ελαττώνει την HDL. Σύμφωνα με έρευνες τα επίπεδα της HDL σε άντρες που κάπνιζαν 20 τσιγάρα ή περισσότερα την ημέρα, ήταν 11% χαμηλότερα σε σχέση με μη καπνιστές. Τα επίπεδα HDL σε γυναίκες καπνίστριες ήταν 14% χαμηλότερα σε σχέση με γυναίκες που δεν κάπνιζαν.
5. Γυμναστική
Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας έχει τεκμηριωθεί πως επηρεάζει αρνητικά και τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια ενημέρωσης που αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση τόσο της ιατρικής κοινότητας όσο και του κοινού σχετικά με τα οφέλη από την εφαρμογή τακτικών προγραμμάτων σωματικής άσκησης στην πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου.
Αν και δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένο πώς η σωματική άσκηση προστατεύει ενάντια στη στεφανιαία νόσο, θεωρείται ότι εν μέρει αυτό το όφελος μπορεί να αποδοθεί στις ευμενείς επιδράσεις της στο μεταβολισμό των λιπιδίων.
Μελέτες έδειξαν ότι η αερόβια άσκηση έχει ευεργετική επίδραση στα επίπεδα των λιποπρωτεϊνών του ορού: συγκεκριμένα μειώνει την LDL (κακή) χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια, και αυξάνει την HDL (καλή) χοληστερίνη, ενώ έχει ευνοϊκές δράσεις σε ορισμένους παράγοντες που αυξάνουν την πηκτικότητα του αίματος και την τάση για θρομβώσεις. Η διάρκεια της άσκησης φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερη σημασία από την ένταση.
6. Κληρονομικότητα
Η οικογενής υπερχοληστεριναιμία είναι ένα από τα πιο συχνά κληρονομικά νοσήματα. Υπολογίζεται ότι 1 στους 500 ανθρώπους εμφανίζουν οικογενή υπερχοληστεριναιμία. Εάν ένας γονιός έχει οικογενή υπερχοληστεριναιμία τότε υπάρχει 50% πιθανότητα να κληρονομήσει αυτή τη διαταραχή στον γιο ή την κόρη του. Στην πάθηση αυτή υπάρχει μια αλλαγή (μετάλλαξη) στο γονίδιο που είναι υπεύθυνο για τον LDL υποδοχέα.
Ιδέες για πλούσια γεύματα για να ρίξετε την χοληστερίνη
Μήλα με πουρέ από σμέουρα
Δαμάσκηνα με κρέμα βανίλια
Πάστα μανιταριών
Χούμους - πάστα ρεβιθιού με σουσάμι
Φέτες σικάλεως με κρέμα πιπεριάς
Ντομάτες γεμιστές με πίτουρο βρώμης
Ινδική σαλάτα κάρι
Πατέ από σκουμπρί
Μουσακάς από με μελιτζάνες και πατάτες με σόγια
Πηγή : www.mikroviologos.gr
Comments
Post a Comment